ZONGULDAK’TA PARTİLERİN VEKİL ÇIKARMA İHTİMALLERİ (TABLOLARLA) 

ZONGULDAK’TA PARTİLERİN VEKİL ÇIKARMA

İHTİMALLERİ (TABLOLARLA)

14 Mayıs 2023 tarihinde Türkiye hem Cumhurbaşkanlğı hem de TBMM üyelerini seçmek üzere sandığa gidecek.

Bütün Türkiye’de olduğu gibi Zonguldak’ta da seçim atmosferi başladı. Zonguldak TBMM’ye 5 milletvekili gönderen şehirlerimizden. Zonguldak tercihini genelde 3 AK Parti 2 CHP şeklinde yapan bir şehir. İstisnai durumlar da yaşanmadı değil. Mesela Haziran 2015 seçimlerinde MHP Zeki Çakan ile bir milletvekili göndermişti. Hükümet kurulamayınca hemen ardından Kasım 2015 de yapılan seçimlerde o tercihini tekrar değiştirerek AK Parti 3 CHP 2 tercihine döndü.

14 Mayıs seçimlerinde durum ne olacak dersek: Matematiksel olarak, AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti’nin milletvekili çıkarabilme ihtimalleri var.

Her bir varyasyon için Dhont sistemindeki tabloyu da göstererek açıklamaya çalışacağız.

İlk önce 2018 seçim sonuçlarına göre alınan oyların vekil sayısına dağılımını gösterelim. Yani 2018 seçimlerinde vekiller hangi oylarla çıktılar bir bakalım..

2023 seçimlerinde diğer partiler bölümünde değişiklikler yaşandığı için 2018 seçimlerinde 17 civarında olan oy, 2023 seçiminde 25 bin civarında olacaktır. Geçerli oy sayısının da 388 binden 395 bine çıkması bekleniyor. Bunda seçmen sayısının artması, kutuplaşmanın had safhaya ulaşması nedeniyle katılımın bir puan kadar daha yükselmesi etkili olacaktır.

Mevcut vekil dağılımının 2023 seçimlerinde tekrar oluşması için beşinci vekil en düşük kaç oy ile gelebilir? İşte o tablo şöyle:

MHP ve İYİ Parti’nin 2018 oyları civarında oy alması durumunda diğer partilerin ve ilk defa seçime gireceklerin alacağı oy toplamının da 25 bin civarında olması durumunda AK Parti’nin kalan oyların en az 150 binini alması gerekiyor. Tabloda CHP’ nin alacağı tahmin edilen oy AK Parti’nin minimum oy alabilmesi için CHP’ nin alması gereken maksimum oy olarak gösterilmiştir. Diğer partilerin mevcut durumuna göre AK Parti’nin minimum alması gereken oy gösterilmiştir. AK Parti daha fazla oy alarak da son vekili alabilir.

CHP’ nin 3, AK Parti’nin 2 alması için yukarıdaki tabloda ilk sırayı CHP ikinci sırayı AK Parti olarak düşünün. Yani bu sefer CHP’ nin en az 150 bin oy alması gerekecek.

Gelelim MHP’ nin vekil çıkarması durumuna.. Yani AK Parti 2, CHP 2, MHP 1 vekil çıkması için gereken oy dağılımına;

Bu durum için de İYİ Parti’nin 2018 oyunu koruduğunu (30 bin) diğer partilerin de Yeniden Refah ve Memleket Partisi de dahil edildiğinde alacakları oyun (25 bin) olduğu varsayımı ile MHP’nin alacağı en düşük oy ile vekil çıkarabilme varyasyonu şu tablodaki gibi olacaktır.

CHP oyunu ise; AK Parti’nin birinci olduğu ama dibi gördüğü 7 Haziran 2015 seçim sonucuna göre ve MHP’ nin üçüncü parti olarak olabilecek en düşük oya göre yazacağız.

Yine MHP’ nin vekil çıkarması için CHP’ nin 2018 seçimlerinde aldığı oya(120 bin) Saadet, Demokrat, Deva ve Gelecek partisinin alabileceği oyların eklenerek (yaklaşık 8 bin civarında) oyunun 128 bin olması düşünülerek yapılan tabloda alması gereken oy şöyle çıkıyor..

Buradan şu sonuç çıkıyor, CHP’nin oyu AK Parti’yi geçmeden yükseldikçe MHP’nin vekil çıkarma şansı artıyor. Ancak İYİ Parti ve diğer partilerin alacağı oy miktarı da bu varyasyonları değiştirecektir. MHP 2018 seçimlerinde aldığı oyu koruyarak üzerine en az 7 bin oy eklediğinde yani 49 bin oyu aştığında vekil çıkarma şansına sahip görünüyor. Eğer 11 bin oy eklemeyi başarırsa yani 53 bin oyu aşacak olursa vekil çıkarma şansı oldukça artıyor..

Gelelim AK Parti 2, CHP 2, İYİ Parti 1 varyasyonunun işlemesine..

Burada da MHP’ nin 2018 seçiminde aldığı oyu ve diğer partilerin önceki tablolardaki gibi oluşturduğumuz oyu sabitleyerek ve birinci partinin yine AK Parti olduğunu varsayarak çıkan sonuca bakacağız.

Bu tabloda AK Parti’nin yine 7 Haziran 2015 seçimlerinde aldığı dip oyu baz alırken, İYİ Parti’nin alacağı en düşük oy ile yapılan hesaba göre tablo şöyle oluşuyor:

Aynen MHP’de yaptığımız gibi CHP’ nin önceki seçimdeki yaklaşık oyu 120 bine tek logoyla girdiği partileri de ekleyerek oyunu 128 binde sabitlememiz halinde çıkan tablo ise şöyle oluşuyor.

Bu iki tabloda dikkat çeken şey, AK Parti’nin 7 Haziran 2015 oyuna düşmesi oluyor. Bu oya düşmediği her oy için İYİ Parti’nin oyunu yükseltmesi gerekecek.

İYİ Parti 30 bin olan 2018 oyunu muhafaza edip üzerine en az 19 bin daha oy eklemeyi başarabilirse yani 49 bin oy alabilirse vekil çıkarma şansı yakalayabiliyor. Eğer oy ekleme durumunu 24 bine çıkarabilirse yani 54 bin oy alabilirse vekil çıkarma şansı daha da yüksek oluyor.

Gelelim en zor varyasyona..

Hem MHP’ nin hem de İYİ Parti’nin vekil çıkarabilme ihtimaline..

Bunun için birinci partinin dip oyu olan 146 bini sabitleyeceğiz. Sonra da diğer partilerin alacağı oyu diğer tablolardaki gibi 25 bine sabitleyeceğiz. Her iki partinin de ikinci olan partinin aldığı oyu değiştirerek en düşük oy ile vekil çıkarabilmelerini açıklayacağız.

Tablo şöyle oluşacak:

Bu tablonun oluşabilmesi için MHP’ nin 2018 oylarını muhafaza edip üzerine 14 bin oy eklemesi ve bununla beraber İYİ Parti’nin de 2018 oylarını muhafaza ederek üzerine 26 bin oy ekleyebilmesi lazım. Bunu yapabilmek için de AK Parti’nin 33 bin oy CHP’ nin de 9 bin oy kaybetmesi lazım. Bu kayıplarında MHP ve İYİ Parti’ye gitmesi lazım.

Geride kalan seçimleri izlediğimizde Zonguldak seçmeninde şu özellik göze çarpıyor. AK Parti düşerken ülke geneli oy oranının yaklaşık 3 puan altında Zonguldak’tan oy alıyor. Örneğin ülke genelinde oy oranı %41 çıkarsa Zonguldak’ta %38 oy alıyor. Kaybettiği oyların %40’ını ise seçmen MHP’ den yana kullanıyor. Yani bir önceki seçimde 179 bin oyu varken oranı %46, örneğimizdeki gibi %38’e düşerse, alacağı oy 150 bin civarında oluyor. Kaybı yaklaşık 29 bin oluyor. Bu kaybın %40’ı MHP’ ye giderse 11 bini aşan oy ediyor. MHP mevcut oyunu muhafaza ederek bu oyu alacak olursa toplam oyu 53 bin yapıyor. 29 bin kaybın 11 bini MHP’ ye gittiğinde kalan 18 binin tamamı İYİ Parti’ye bile gitse 48 bin oy yapıyor ve vekil çıkarma şansı kalmıyor. Bu 18 bin oyun tamamı CHP’ ye bile gitse CHP oyu 138 bin yapıyor. AK Parti’yi geçemediği için 3 vekil çıkarma şansı olmuyor.

Sonuç itibariyle Zonguldak’ta AK Parti oy kaybettikçe MHP’ nin vekil çıkarma şansı artıyor.

Bu da Zonguldak’ın beşinci vekilinin ya AK Parti’li ya da MHP’ li olma ihtimalinin daha reel bir beklenti olduğunu gösteriyor.

Son Zonguldak milletvekili

Çaycuma’dan Ahmet Çolakoğlu mu?

Ereğli’den Murat Kotra mı?

Zonguldak’ta seçim bunun için yapılacak gibi görünüyor..